Nazwa Kolcobrzuch odnosi się do kolców, które zostają wystawione w czasie, gdy wystraszona ryba nadyma się przyjmując kształt kuli. Cechą charakterystyczną tego gatunku są białe plamki rozsiane na szarym ciele. W okół oczu, skrzeli mogą układać się linijnie. Ciało pokryte jest drobnymi kolcami zawierającymi jad.
Płetwa grzbietowa i odbytowa podobnych kształtów i wielkości. Płetwy brzuszne niewykształcone. Przy pływaniu spokojnym używa płetwy ogonowej do sterowania.
Może dorastać do 50 cm.
Jest rybą terytorialną
Zjada bezkręgowce, glony.
Bywa rybą akwariową (jest też we Wrocławskim ZOO).
Jak inne ryby z tego rzędu w skórze i organach wewnętrznych posiada potencjalnie śmiertelną substancję - tetrodotoksynę.
Duże wytrzeszczone oczy otoczone są koncentrycznie białymi liniami. Otwory skrzelowe są bezpośrednio przed płetwami piersiowymi. Nozdrza zewnętrzne w postaci sztywnych rurek.
Jak inne ryby tego rodzaju posiada cztery zęby.